W badaniach psychologicznych Instytutu Transportu Samochodowego aż 8 na 10 kierowców deklaruje, że przynajmniej raz w tygodniu zdarza im się obserwować agresywne zachowania na drogach. 3 na 10 natomiast przyznaje, że sami zachowują się agresywnie. Zwykle agresja za kółkiem przejawia się w postaci złośliwego zajeżdżania drogi, hamowania drugiego kierowcy, a czasami wyzwisk i pogróżek. Niestety – coraz częściej można zaobserwować sytuacje, kiedy spory kierowców kończą się bójkami lub pobiciami. Takie przypadki nie napawają optymizmem i – co ważniejsze – mogą wiązać się z daleko idącymi konsekwencjami. W dzisiejszym wpisie wyjaśnię, co grozi osobom, które w ten sposób dopuszczają się łamania prawa za kierownicą oraz czym może przejawiać się przemoc na drodze od strony prawnej.
Zapraszam do lektury!
Zacznijmy od najczęstszych występków kierowców…
Zniewaga
Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. (art. 216 § 1 Kodeksu Karnego, dalej: KK).
Zniewaga w praktyce najczęściej polega na użyciu w stosunku do drugiego kierowcy słów uznanych za powszechnie obraźliwe. Pozwól, że akurat w tej części pominę praktyczne przykłady. 😉
Jako że jest to jedna z „delikatniejszych” form naruszania prawa na drodze, grozi za nią także łagodniejsza kara – grzywna lub kara ograniczenia wolności. Jednak co ciekawe, od wymierzenia kary można w pewien sposób się „wymigać”, a stanowią o tym wprost przepisy. Mówią one bowiem o tym, że jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
Na koniec warto wspomnieć, że przestępstwo zniewagi ściga się z oskarżenia prywatnego. Co to oznacza? Wyjaśniam w dalszej części tego artykułu.
Naruszenie nietykalności cielesnej – przemoc na drodze od strony prawnej
Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. (art. 217 § 1 KK).
Przestępstwo to jest znacznie poważniejsze od znieważenia, ponieważ dotyczy rękoczynów. Jakich dokładnie?
Naruszeniem nietykalności cielesnej będzie np. uderzenie kogoś, plucie w niego czy rzucenie w daną osobę jakimś przedmiotem, jednak gdy nie wywoła to u ofiary żadnych obrażeń. Oznacza to, że nietykalność pokrzywdzonego została naruszona, ale nic się mu nie stało.
Tutaj – tak jak w przypadku zniewagi – możemy dochodzić swoich praw z oskarżenia prywatnego. W skrócie oznacza to, że sami musimy wnieść akt oskarżenia do sądu lub na Policję. Bez tego nikt nie podejmie za nas kroków w sprawie, np. nie ukarze drugiego kierowcy mandatem za oplucie nas.
Poważniejsze występki powodujące uszczerbek na zdrowiu
Złamany nos, złamana ręka, a może pęknięty łuk brwiowy?
Każde tzw. naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia (trwające poniżej lub powyżej 7 dni) będzie stanowiło albo lekki, albo średni uszczerbek na zdrowiu. Ofiara nie musi wówczas wszczynać sprawy z własnej inicjatywy, wnosząc akt oskarżenia. Taką sprawą zajmie się prokurator.
Lekki i średni uszczerbek na zdrowiu (art. 157 KK)
Ciężki uszczerbek na zdrowiu (156 KK)
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Wniosek?
Im surowsze pobicie, surowsza odpowiedzialność karna. Co najczęściej będzie kwalifikowane jako ten czyn zabroniony?
- Utrata wzroku – uszkodzenie gałek ocznych lub nerwów wzrokowych na skutek stłuczenia mózgu.
- Utrata słuchu – uszkodzenie kości podstaw czaszki bądź odpowiedzialnych za słyszenie ośrodków mózgu.
- Pozbawienie człowieka mowy – uszkodzenie krtani, języka, jamy nosowo-gardłowej lub ośrodków mowy w mózgu.
- Ciężkie kalectwo – utrata ręki, stopy, kciuka, zesztywnienie istotnego stawu oraz organiczne uszkodzenie układu nerwowego powodujące zmniejszenie ogólnej sprawności.
Przemoc na drodze od strony prawnej. Podsumowanie
Na zakończenie tego wpisu chciałbym poruszyć jeszcze jedną kwestię. A dokładniej – rozwiać pewien mit, z którym spotykam się w swojej praktyce. Mianowicie, chodzi o błędne przekonanie, że surowsza odpowiedzialność (np. za pobicie) grozi m.in. osobom zawodowo zajmującym się sportem bądź sztukami walki. Nic bardziej mylnego!
Owszem, sprawca-sportowiec może ponieść surowszą odpowiedzialność, jednak nie przez sam fakt bycia np. bokserem. Wiąże się to po prostu z tym, że uderzenie ze strony takiego sprawcy będzie najczęściej poważniejsze w skutkach dla ofiary. M.in. z tego powodu kwalifikacja prawna przestępstwa może się zmienić. Przykładowo: ze spowodowania średniego uszczerbku na zdrowiu na ciężkie. (Czego oczywiście nikomu nie życzę.)
Ten powielany w opinii publicznej mit nie ma żadnego odzwierciedlenia w przepisach. Chciałbym, aby Czytelnicy mojego bloga byli tego świadomi. 🙂
Kończąc temat przemocy na drodze, apeluję o rozwagę! Uważajcie na to, co dzieje się wokół Was, nie dajcie się sprowokować i trzymajcie swoje emocje na wodzy. A przede wszystkim – nie bójcie się zgłaszać przypadków poważniejszych naruszeń do odpowiednich organów.
Przeczytaj także: Czy nieprzyjęcie mandatu się opłaca?
