Załóżmy, że zatrzymała Cię drogówka do rutynowej kontroli – jak sądziłeś. W jej trakcie okazuje się jednak, że policjanci mają konkretny powód Twojego zatrzymania. Przekroczenie prędkości. Kategorycznie się z tym nie zgadzasz. Jakie masz możliwości? W dzisiejszym krótkim wpisie odpowiem – z perspektywy prawnika – czy nieprzyjęcie mandatu się opłaca. Przy okazji omówię również wszystkie kroki, które czekają osoby przechodzące tę procedurę.
Zapraszam do lektury!
Niesłuszny mandat – jakie masz możliwości?
Zgodnie z art. 97 §2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia prawo do odmowy przyjęcia mandatu przysługuje każdemu – niezależnie od tego, jaki organ zdecydował się na jego wystawienie. Pamiętać jednak należy, że jeśli nie będziemy mieć solidnych dowodów na poparcie swojego stanowiska lub nasza argumentacja okaże się niewystarczająca, taką decyzją możemy narazić się na jeszcze większe koszty.
Poza tą możliwością, mamy również prawo odwołać się od już przyjętego mandatu (na podstawie art. 101 ww. Kodeksu). Jest to możliwe w ściśle określonych przypadkach. Co do zasady, przyjęcie mandatu zwykle będzie wiązało się z obowiązkiem jego zapłaty.
Nieprzyjęcie mandatu od drogówki
Najważniejsze, o czym musisz pamiętać, to fakt, iż nieprzyjęcie mandatu równa się skierowanie sprawy do sądu rejonowego właściwego dla miejsca popełnienia wykroczenia. Aby przysłowiowo „wygrać” z wymiarem sprawiedliwości z pewnością należy wówczas wykazać się cierpliwością oraz dociekliwością. Od tego momentu bowiem to w naszych rękach będzie spoczywał obowiązek udowodnienia przed sądem naszych racji – a więc tego, że mandat jest bezzasadny.
Czy sąd może zwiększyć karę?
Niedawna zmiana taryfikatora mandatów z pewnością skłoni niejednego kierowcę do pokuszenia się o odmowę przyjęcia mandatu od policji. Mimo że podczas kontroli często jesteśmy pewni swoich racji, po czasie mogą pojawić się w naszej głowie wątpliwości. Jak na przykład ta, czy sąd ma prawo i może zwiększyć już wymierzoną karę.
Nie ulega wątpliwości, że sądy mają większą swobodę w ustalaniu wysokości i zakresu kar niż policja. Oznacza to m.in., że sąd może (ale nie musi) wymierzyć karę surowszą niż ta wskazana w mandacie – jeśli oczywiście uzna, że czyn stanowiący wykroczenie faktycznie został popełniony. Co ma moc decyzyjną w tym przypadku?
Oprócz wysokości ustawowego zagrożenia karą, sąd najpewniej weźmie również pod uwagę:
- dochody sprawcy,
- jego warunki osobiste i rodzinne,
- stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.
Jak odwołać się od już przyjętego mandatu drogowego?
Musisz wiedzieć, że skuteczne odwołanie się od mandatu nie jest możliwe w każdym przypadku. Niemniej jednak, warto korzystać z tego prawa – zwłaszcza, jeśli masz pewność, że wystawiono Ci mandat niesłusznie. Kiedy najpewniej Twoje odwołanie od mandatu przyniesie oczekiwany skutek?
Jeśli otrzymałeś mandat za działanie, które:
- nie było wykroczeniem w chwili wystawienia mandatu (np. było wykroczeniem do końca 2022 roku, a mandat wystawiono Ci 1 stycznia 2023 r.);
- ukarać może tylko sąd (grozi za nie areszt, a nie mandat);
- wykonałeś w obronie koniecznej lub obronie dobra chronionego prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć. Przykład? Zaparkowałeś auto w niedozwolonym miejscu, by ratować czyjeś życie;
- zostało spowodowane twoją chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub innym zakłóceniem czynności psychicznych. Na przykład przekraczasz prędkość, bo masz atak schizofrenii i wydaje ci się, że musisz uciekać.
Sporządzenie wniosku o uchylenie mandatu drogowego
Jeśli masz usprawiedliwienie na popełnione przez Ciebie wykroczenie, w pierwszej kolejności zajmij się przygotowaniem odpowiedniego wniosku, który skierujesz do do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce wystawienia mandatu. Możesz wysłać go do sądu listem poleconym bądź zanieść samodzielnie wniosek do biura podawczego sądu. Czy rekomenduję którąś z tych opcji, aby zyskać na czasie? Niestety nie, ponieważ żadna z nich nie wpłynie w znaczący sposób na przyspieszenie terminu rozpatrzenia Twojej sprawy. Wszystko zasadniczo zależy od tego, jak mocno dany sąd jest obłożony sprawami. Niemniej jednak, polecam Ci uzbroić się w cierpliwość i w najlepszym przypadku być miło zaskoczonym tym, jak szybko sąd zajął się Twoją sprawą. Najpewniej przeprowadzi on rozprawę niejawną, a o jej wyniku zostaniesz poinformowany listownie.
Teraz najważniejsze. Jak sporządzić taki wniosek?
W Internecie raczej nie znajdziesz porządnego wzoru wniosku o uchylenie mandatu, a jeśli już, to pamiętaj, aby zawrzeć w nim pewne minimum, jak:
- dane wnioskodawcy (czyli swoje imię i nazwisko, numer PESEL oraz miejsce zamieszkania),
- serię i numer mandatu (znajdziesz je na dokumencie, który wręczył Ci podczas czynności policjant),
- opis całego zdarzenia i okoliczności, które wyjaśnią, dlaczego Twój mandat powinien być uchylony. W tym miejscu skup się na jasnym i konkretnym wyjaśnieniu sytuacji, w jakiej się znalazłeś. Na końcu pamiętaj o mocnym zaakcentowaniu przyczyny Twojego działania.
Zapamiętaj!
Na odwołanie od mandatu masz tylko 7 dni od dnia jego przyjęcia!
Czy nieprzyjęcie mandatu się opłaca? Podsumowanie
Czy nieprzyjęcie mandatu się opłaca? Niestety to wszystko zależy od okoliczności i sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. Jeśli jesteśmy przekonani o swojej niewinności i niesłuszności wystawienia mandatu, a dodatkowo mamy pewność, że będziemy w stanie to udowodnić – uważam, że nie powinniśmy mieć żadnych obaw przed egzekwowaniem swoich praw. Niestety w przypadku mandatów drogowych często mamy do czynienia z sytuacjami, które ciężko poprzeć jakimikolwiek dowodami, co może mocno skomplikować postępowanie.
Przeczytaj także: Niezatrzymanie się do kontroli drogowej – co za to grozi?
